بررسی جرایم اجتماعی در عصر ناصری (1264 – 1313 ه.ق)

 جرم پدیدة اجتماعی است که از دیرباز به تناسب هر عصری و هر نسلی، وجود داشته و بنابراین عمری به قدمت عمر جامعة  بشر دارد.در یک تعریف کلی جرم یا به‌عبارتی بزهرا عملی ناپسند و برخلاف مقررات تعیین‌شده در یک جامعه دانسته‌اند که در اشکال مختلف در تمامی مقاطع تاریخی وجود داشته و مختصِ جامعه یا فرهنگ خاصی نبوده است. با توجه به اهمیت عصر ناصری به عنوان مقطعی حساس در تاریخ ایران، بررسی جرم به‌عنوان یکی از پدیده­های مهم این دوران می­تواند پرده از ابهامات بسیاری در زمینه­های ارتکاب جرم اجتماعی بردارد. از این رو در این پژوهش تلاش شده با تکیه بر مستندات تاریخی و همچنین منابع کتابخانه­ای موجود و با بررسی آماری جرایم این دوره، ضمن توصیف اوضاع اجتماعیِ عصر ناصری، جرایم اجتماعی این عهد سنخ‌شناسی و با رویکردی تحلیلی نقش عوامل مختلف در این معضل اجتماعی،‌ به‌ویژه نقش دوگانه­­ی حکومت در آن مشخص گردد. براساس یافته­های موجود از میان گونه­های مختلف جرائم اجتماعی، قتل با 7/58 درصد بالاترین میزان و استعمال تریاک‌ با 2/0 درصد کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. گرچه حکومت ناصری اصلی­ترین عامل اجرایی در برخورد با مجرمان بود، بااین‌حال خود به نحوی بستر جرم را مهیا می­کرد و در بسیاری از موارد بر میزان آن­ها نیز می­افزود.